De evolutie van de antiwitwaswet sinds 1993

De antiwitwaswetgeving voorziet in een reeks verplichtingen die je als vastgoedmakelaar moet volgen, maar waar ook je werknemers aan moeten voldoen. De eerste “versie” van de regels trad in werking in 1993. Een korte historiek.

In 1993 beoogde de antiwitwaswet, voluit de “Wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme”, preventieve maatregelen te installeren ten aanzien van ondernemingen en personen die een financieel beroep uitoefenen. Deze wet verplichtte een samenwerking tussen bevoegde instellingen en personen met als doel het opsporen van verdachte verrichtingen waarvan vermoed wordt dat zij verband houden met het witwassen van geld afkomstig uit verdachte of criminele bron.

Later bleek dat ook niet-financiële beroepen geconfronteerd werden met gevallen van witwassen van zwart geld in de legale economie. Om tegemoet te komen aan de vindingrijkheid van sommige criminelen werden ook niet-financiële beroepen onder de toepassing van de antiwitwaswet gebracht, waaronder de vastgoedmakelaars.

Sinds 1998 vallen de vastgoedmakelaar-bemiddelaars onder toepassing van de antiwitwaswet.

Syndici en rentmeesters werden in 2004 mee aan boord gehesen. 

Op 20 augustus 2013 verscheen in het Staatsblad het koninklijk besluit tot goedkeuring van het antiwitwasreglement voor vastgoedmakelaars. In tegenstelling tot wat velen destijds dachten, hield dit KB geen nieuw groot pakket verplichtingen in. Het mag eerder gezien worden als een concretisering van eerdere regelgeving, met hier en daar een nieuwigheid.

Hoewel het merendeel van de verplichtingen reeds bestonden, lastte de wetgever hier en daar inderdaad toch wel een aantal nieuwigheden in, zoals het uitschrijven van een cliëntacceptatiebeleid en het opstellen van een jaarverslag. Eerder had de overheid een gelijkaardige oefening gemaakt voor de diamantsector.

Het antiwitwasreglement vat in één document de bestaande verplichtingen samen die vastgoedmakelaars hebben en verduidelijkt deze, zie bijvoorbeeld de omschrijving van de bewijsstukken omtrent de identificatie van de cliënt.

De geactualiseerde antiwitwaswet van 18 september 2017 verving de wet van 11 januari 1993.

Eén van de belangrijkste vernieuwingen is de oprichting van een nationaal register van uiteindelijk begunstigden van vennootschappen en andere juridische entiteiten (het UBO-register). 

Nieuw was ook de bepaling dat syndici niet meer onderworpen waren aan de antiwitwasverplichtingen. Het BIV heeft hier steeds op aangedrongen. Een syndicus is immers een mandataris binnen de VME en beheert uitsluitend de gemeenschappelijke delen ervan. Gezien hij niet bemiddelt en enkel beheert, was het voor ons onduidelijk waarom een syndicus aan deze wetgeving werd onderworpen. Deze aanpassing heeft dus ook als gevolg dat syndici vanaf juni 2018 géén antiwitwasjaarverslag meer moeten opsturen naar de FOD Economie!

Wie erkend syndicus is, valt niet (meer) onder de toepassing van de antiwitwaswet.