Proactieve controles door BIV in vastgoedkantoren werpen hun vruchten af

Het Beroepsinstituut van Vastgoedmakelaars (BIV) voert proactieve controles uit in vastgoedkantoren op de talloze verplichtingen die vastgoedmakelaars hebben. Uit het jaarverslag van het BIV, dat vandaag gepubliceerd wordt, blijkt dat bijna alle leden hun deontologische verplichtingen nauwgezet naleven. 

Daarnaast is er het gegeven van de nepmakelaars. Want hoewel België vandaag 10.922 vastgoedmakelaars telt, blijft er een kleine groep nepmakelaars actief. Het BIV maakt van de opsporing en aanpak van deze illegale beoefenaars dan ook een prioriteit. Daarvoor beschikt het Instituut over een gespecialiseerde dienst met privédetectives. Deze maakten vorig jaar 755 inspectieverslagen op, dat zijn er 200 meer dan in 2023.

Het BIV voert al geruime tijd proactieve controles uit in vastgoedkantoren. Tijdens die bezoeken worden tal van zaken gecontroleerd zoals o.a. de vormingsplicht, het bestaan van en de transparantie op de derdenrekening, de correcte affichering van de tarieven in de etalage, de verplichte vermeldingen op de website enz. 

Positieve vaststelling: meer proactieve controles, maar minder overtredingen 

In 2024 vonden 695 proactieve controles plaats, een stijging met 17%. Daarbij werd er in 174 gevallen gevraagd om zich te conformeren met de regelgeving, tegenover 247 een jaar eerder. 66 vastgoedmakelaars, minder dan 10%, moesten zich verantwoorden voor de tuchtkamer. 

BIV-voorzitter Patrick Boterbergh besluit: “Deze sensibiliserende, proactieve controles blijken duidelijk te werken. We stellen vast dat quasi alle leden hun verplichtingen naleven en aanzien dit dan ook als een positief verhaal.”

Tuchtdossiers

Afgelopen jaar opende het BIV 1.405 tuchtdossiers op basis van klachten of steekproefsgewijze controles. De meeste klachten bleken ongegrond of vielen buiten de bevoegdheid van het BIV. Slechts 307 dossiers leidden tot een tuchtbeslissing. 18 vastgoedmakelaars werden vrijgesproken. In een vijfde van de gevallen volgde een berisping of waarschuwing. 

In 177 dossiers werd er een zware sanctie uitgesproken: 40 vastgoedmakelaars mogen het beroep niet meer uitoefenen en 137 leden kregen een tijdelijke schorsing. Wie tuchtrechtelijk geschorst of geschrapt is, mag ook niet meer als bediende actief zijn in de sector.

Overzicht tuchtuitspraken (2024)

* Bijvoorbeeld een beslissing tot aanvullend onderzoek, een uitstel, een verzoek tot inzage van de motivering

1 nepmakelaar per maand gerechtelijk veroordeeld

Daarnaast buigt het BIV zich over de problematiek van nepmakelaars. Deze niet-erkenden vormen een reëel gevaar voor de consument. In 2024 werden 847 dossiers geopend over vermoedens van onwettige uitoefening – een stijging met ruim 15% tegenover 2023. Deze meldingen komen zowel van consumenten als van vastgoedmakelaars, maar eveneens  door het speurwerk van de privédetectives. Volgens voorzitter Boterbergh is die stijging vooral te danken aan de performantere IT van het BIV. “Door de digitalisering is de administratie efficiënter geworden, wat onze privédetectives meer ruimte geeft om proactief op te treden.”

Wanneer na onderzoek blijkt dat er geen sprake is van illegale uitoefening, bv. omdat de betrokkene als bediende tewerkgesteld is in een vastgoedkantoor of omdat de syndicus een mede-eigenaar blijkt te zijn, wordt het dossier afgesloten. Zo konden afgelopen jaar 577 dossiers, waarin geen onwettige uitoefening werd vastgesteld, worden afgesloten. 

Blijkt de uitoefening wél onwettig dan moeten de activiteiten onmiddellijk stopgezet worden. Wie dat niet doet, mag een gerechtelijke procedure verwachten. Zo’n 270 dossiers waren vorig jaar nog hangende voor verder (intern of gerechtelijk) onderzoek. In een kleine 5% van de dossiers waarin problemen worden aangetroffen was er sprake van hardleerse nepmakelaardij en trok het BIV naar de rechtbank.  In 2024 werden er 12 veroordelingen bekomen, allen in het voordeel van het BIV. De nepmakelaars werden verplicht hun activiteiten te staken, vaak gekoppeld aan dwangsommen tot 5.000 euro per inbreuk per dag.