Grondwettelijk Hof vernietigt WIES-decreet gedeeltelijk

Het decreet Wonen In Eigen Streek (WIES) biedt aan gemeenten met de hoogste vastgoedprijzen een instrument om betaalbaar wonen mogelijk te maken voor jonge mensen of minder kapitaalkrachtige personen die er opgegroeid zijn of er een nauwe band mee hebben (zie ook BIV-Mail 452). Het gaat om een tijdelijk voorrangsrecht om bepaalde nieuwbouwprojecten of verkavelingen te kopen, met financiële ondersteuning van het lokaal bestuur. De regeling trad in werking op 27 januari 2024.

Er werd tegen het decreet echter een procedure aangespannen bij het Grondwettelijk Hof door vastgoedvennootschap Fremoluc en een Franstalige belangengroep die banden heeft met de politieke partij Défi. Fremoluc voerde aan dat de nieuwe regeling de regels rond staatssteun zou schenden. Het Hof besliste hierover een prejudiciële vraag te stellen aan het Hof van Justitie.

Het Hof besloot ook dat de huidige regeling inwoners van aangrenzende Brusselse of Waalse gemeenten uitsluit, terwijl die ook een band kunnen hebben met gemeenten in de rand. Specifiek gaat ze over tot het verbreken van artikel 5, eerste lid van het decreet: “Personen met een binding uit aangrenzende gemeenten moeten in aanmerking kunnen komen, ongeacht tot welk gewest de gemeenten behoren.”

Op de bespreking van het arrest in de commissie voor Brussel en de Vlaamse Rand van het Vlaams parlement op 5 februari jl. verklaarde minister Ben Weyts zich voorzichtig positief. Het arrest vernietigt slechts een klein deeltje van de regeling, maar zou volgens de minister in essentie niets veranderen aan de bestaande praktijk. Gemeenten kunnen er immers ook voor kiezen om nog strenger op te treden, en de WIES-regeling enkel te laten gelden voor de inwoners van de eigen gemeente. De praktijk wordt uitgerold met het Agentschap voor Woon- en Zorginfrastructuur voor Vlaams-Brabant (Vlabinvest) als partner. Vlabinvest gaf in het verleden al het advies aan de gemeenten die willen instappen, om de voorrangsregeling te beperken tot de eigen inwoners.