Wonen onder hoogspanningskabels: duidelijkheid nodig, zowel in het belang van koper als verkoper

Eigenaars van woningen of bouwgronden die onder hoogspanningskabels liggen, dreigen hoe langer hoe meer een financiële kater over te houden aan het eigendom dat ze jaren geleden dikwijls nietsvermoedend kochten. Dat blijkt uit een recent uitgevoerde steekproef bij een honderdtal vastgoedmakelaars in heel België. Hoewel verkopen bij een makelaar de grootste kans op succes biedt, moet bijna tachtig procent van de bevraagde immospecialisten toegeven dat het verkopen van dit soort eigendommen de laatste tijd véél moeilijker is geworden. Ook al is er nog niets qua gezondheidsrisico’s bewezen, door de stigmatisering zien veel van deze eigenaars de waarde van hun pand of grond plots met 15 tot zelfs 30 procent dalen. ‘De bevoegde overheden moeten dan ook dringend duidelijkheid scheppen in de regelgeving omtrent wonen onder hoogspanningskabels’, zegt Luc Machon, voorzitter van het Beroepsinstituut van Vastgoedmakelaars (BIV). ‘Zoniet dreigen almaar meer eigenaars twee keer de dupe te worden: niet alleen moeten ze zich blijven afvragen of ze nu effectief gezondheidrisico’s lopen, hun eigendom zal ook aan waarde inboeten, zonder zekerheid op eventuele compensaties.’

Van de vastgoedmakelaars die aan de steekproef deelnamen, laat 79 procent er géén twijfel over bestaan: ondanks hun expertise merken ze dat het de laatste tijd alleen maar moeilijker is geworden om panden of bouwgrond te verkopen waar hoogspanningskabels over lopen. Zonder de hulp van een professionele makelaar zou het voor veel eigenaars zelfs nog een pak moeilijker zijn.

Als we vragen waaruit blijkt dat dit soort verkopen moeizamer verloopt, haalt 58 procent drie redenen aan: amper bezichtigingen, het pand staat langer dan normaal te koop en geïnteresseerden dringen gegarandeerd aan op een prijsverlaging. 21 procent van de bevraagde makelaars moet zelfs constateren dat deze panden of gronden ‘niet of quasi niet verkocht raken’, zolang de wetgever geen duidelijkheid schept rond wonen onder hoogspanningskabels.

"Verkopen van eigendom onder hoogspanningskabel wordt hoe langer hoe moeilijker"

Waardeverminderingen tussen de 15 en 30 procent zijn volgens 58 procent dan ook niet uitzonderlijk. 2,5 procent van de makelaars tekende bij dit soort eigendommen verliezen op van 5 procent, maar een even grote groep ook verliezen van 50 procent.

Snel duidelijkheid creëren

Naar aanleiding van de recente actualiteit en verschillende parlementaire vragen over deze problematiek, vragen de Belgische vastgoedmakelaars, bij monde van het BIV, dat er snel duidelijkheid wordt gecreëerd door de beleidsmakers. Het gebrek aan regelgeving over wonen onder hoogspanningslijnen leidt er namelijk toe dat diverse gemeenten het bestaande ‘voorzorgprincipe’ elk op hun eigen manier interpreteren en hun eigen spelregels bepalen. Gevolg: in de ene gemeente/provincie is er niets aan de hand met woningen of percelen onder hoogspanningskabels, in andere gemeenten/provincies geeft men de boodschap dat het schadelijk is voor de gezondheid.

‘En dat terwijl bouwgrond in ons land zo al behoorlijk schaars is’, zegt BIV-voorzitter Luc Machon. ‘Tot nu toe kan men alleen maar vaststellen dat het gevaar van wonen onder zo’n kabels nog niet onomstotelijk bewezen is. Bijgevolg is het unfair tegenover de vele betrokken eigenaars - over wiens eigendom dikwijls pas jaren later hoogspanningslijnen werden getrokken - om enerzijds te gaan stigmatiseren en hen anderzijds aan hun lot over te laten.’

In het belang van alle partijen

Precies daarom kan het debat maar beter snel worden aangegaan, menen de makelaars. Wat zal er gebeuren met terreinen waar vandaag al hoogspanningskabels over lopen, of straks plots zo’n kabels over zullen lopen? En hoe kunnen eigenaars van zo’n panden zeker zijn dat ze hun eigendom straks nog aan een marktconforme prijs verkocht krijgen, zonder er een financiële kater aan over te houden?’

In Nederland wordt bij aanleg van hoogspanningskabels een veiligheidszone voorzien, waarbinnen geen woningen zijn toegelaten. Daarnaast wordt er volop de discussie gevoerd om eigenaars van zo’n woningen uit te kopen of de bekabeling ondergrond uit te voeren. ‘Het is niet aan ons om daarover uitspraken te doen’, zegt Machon. ‘Het Beroepsinstituut - dat het zowel voor koper, verkoper als vastgoedmakelaar opneemt - kan de wetgever alleen maar wijzen op de praktijkervaring die zegt dat er snel duidelijkheid gecreëerd moet worden in het belang van alle partijen.’