Aanpassing Vlaamse Wooncode voorzien

Net voor het zomerreces keurde de Vlaamse Regering een voorontwerp van decreet goed rond de Vlaamse Wooncode en de Vlaamse Codex Fiscaliteit. Het gaat om een evaluatie van de woningkwaliteitsbewaking. Over dit voorontwerp van decreet wordt advies ingewonnen van de Vlaamse Woonraad.

De woningkwaliteit wordt vandaag vastgesteld op basis van enerzijds een technisch verslag, in het kader van een conformiteitsonderzoek, waarbij mogelijke gebreken 1, 3, 9 of 15 strafpunten opleveren. Worden 15 of meer strafpunten toegekend, dan wordt de woning ongeschikt verklaard. Anderzijds is er het omstandig verslag, waarbij een controleur veiligheids- en gezondheidsrisico’s nagaat. Op basis van z’n bevindingen kan een woning onbewoonbaar worden verklaard. In de strafrechtelijke handhaving is echter een praktijk ontstaan dat het verhuren van een woning met één enkel gebrek (dus vanaf 1 strafpunt in het onderzoek) strafbaar is. Dit veroorzaakt tegenstrijdigheden wanneer er een conformiteitsattest werd afgeleverd doordat er geen 15 of meer strafpunten werden vastgesteld.

Er worden daarom drie categorieën in de Vlaamse Wooncode voorgesteld:

Categorie I: kleine gebreken. Deze gebreken beïnvloeden de levensomstandigheden van de bewoners negatief en kunnen tot een ernstig gebrek leiden. Deze gebreken worden vandaag gequoteerd met 1 of 3 strafpunten. De aanwezigheid van één of meerdere kleine gebreken van categorie I kan voortaan niet meer leiden tot de ongeschiktheidsverklaring en verhindert de afgifte van een conformiteitsattest niet. Het verhuren van een woning met een gebrek van deze categorie is niet strafbaar. De gemeente die een melding ontvangt over gebrekkige woonkwaliteit kan op basis van een kwaliteitsonderzoek de eigenaar een hersteltermijn te geven en waarschuwen voor de mogelijke gevolgen bij gebrek aan herstel.

Categorie II: ernstige gebreken zonder direct gevaar. De aanwezigheid van één ernstig gebrek van categorie II volstaat om een woning ongeschikt te verklaren en verhindert de afgifte van een conformiteitsattest.

Categorie III: ernstige gebreken die leiden tot mensonwaardige toestanden (vb. geen toilet) of dringend gevaar (bv. elektrocutie). De aanwezigheid van één gebrek van categorie III volstaat om een woning onbewoonbaar te verklaren en verhindert de afgifte van een conformiteitsattest. Deze categorie vormt voortaan het nieuwe kader voor de vaststelling van veiligheids- en gezondheidsrisico’s die een onbewoonbaarverklaring verantwoorden en komt in de plaats van het vroegere “omstandig verslag”. Een gevolg hiervan is dat enkel nog een gebrek dat opgenomen is in het technisch verslag, aanleiding kan geven tot een onbewoonbaarverklaring.

De Vlaamse Regering zal een lijst opstellen van gebreken, onderverdeeld in deze categorieën.

Diverse artikels uit de Vlaamse Wooncode worden tevens aangepast:

Zo wordt in artikel 20, §1 het verhuren van woningen die niet aan de kwaliteitsnormen voldoen, strafbaar gesteld. Dit heeft tot gevolg dat enkel nog het verhuren van een woning die ongeschikt of onbewoonbaar is, strafbaar wordt gesteld. Het verhuren van een woning die enkel kleine gebreken vertoont van categorie I is niet strafbaar.

In artikel 20bis wordt de omschrijving van de herstelmaatregel die de rechter kan opleggen aangepast aan de nieuwe strafbaarstellingen. De rechter kan herstel opleggen zodat de woning terug conform is. Dit betekent dat er geen gebreken van categorie II en III meer mogen zijn. In het kader van deze herstelvordering wordt ook artikel 20ter aangepast. Het gewijzigde artikel stelt dat de uitvoering van de opgelegde herstelmaatregel door iedereen moet worden gedoogd.

Tot slot wordt artikel 20quater aangepast. De kosten van de afzonderlijke authentieke akte die opgesteld moet worden na verkoop van een goed met een definitieve rechterlijke herstelmaatregel, liggen ten laste van de overdrager van het zakelijk recht. Deze aanpassing moet de onduidelijkheid wegnemen over wie de kosten van de afzonderlijke akte moet dragen.